Merhaba sevgili motosiklet kullanıcısı arkadaşlar. Belirli bir süre motosiklet kullandıktan sonra veya benim gibi içinizde bu iş için bir sevgi varsa bakımlarınızı kendiniz yapmak isteyebilirsiniz. Daha önce kendi motosikletlerim üzerinden modele özel yağ değişimlerinden bahsetmiştim. Şimdi genel bir kılavuz hazırlamak ve püf noktalarından bahsetmek istedim.
Motor yağı değişimi bakımlar içerisinde en hayati olanı hem de en kolay olanıdır. Birkaç püf noktası var bunun dışında bir zorluğu yok.
Hazırlık
Doğru Yağ Seçimi
Motosikletinize uygun ve tavsiye edilen yağ sınıfını seçtiğinizden emin olun. Tercih edilen sertifikalar ve viskozite kullanım klavuzlarında yer almaktadır.
Doğru Kapasite
Motosikletinizin yağ kapasitesine uygun miktarda yağ satın alın. Daha doğrusu fazla olabilir ama eksik olmasın. Fazlası kenarda kalır bir sonraki değişimde kullanabilirsiniz.
Kullanım kılavuzlarında yağ filtresi değişirse farklı değişmezse farklı litrelerde alabileceğine dair ibareler yer alır.
Yağ Filtresi
Motorunuz yağ filtreli bir modelse uygun yağ filtresi alınız. Her yağ değişiminde veya birkaç değişimde bir kullanım kılavuzunun uygun gördüğü ve motorunuzun da durumunu ele alarak filtre değişimi yapabilirsiniz.
Takımlar
Yağ değişimi için fazla takım gerekmiyor.
-
- Motosikletinizin Karter tapasına uygun ağzı kapalı anahtar veya lokma ucu(Uygun ölçüde) Neden Kapalı Ağız. Çünkü açık ağızlar zamanla sıyırma yapıp tapayı kullanılamaz hale getiriyorlar. Elinizde kapalı anahtar yoksa bu işi yapmayın.
- Çöpe atılabilir oranda parça olarak nitelendirdiğimiz bezler (Elimizi , yağlanan takımları ve yere koyduğumuz parçaları silmek için gerekebilir)
- Yağ dolum hunisi ;(Olmasa da olur motor yağları genelde huni vazifesi gören plastik esnek aparatlarla geliyor. Ben yine de huniyi tercih ediyorum hem elim yorulmadan havadan daha rahat dolduruyorum.)
- Litre Ölçü Kabı; Özellikle 1.6 litre 1.9litre veya 3.2 litre gibi ölçekleri daha kolay doldurabilmemizi sağlaması için ölçü kabı kullanabiliriz. 4litrelik bidonlarda 100mil takibi yapmak biraz daha zor. Ölçü kabı şart değil daha önceden kullandığınız 1 litrelik yağ şişelerini ölçü kabı olarak kullanabilirsiniz. Ölçü kabının her defasında kirlenmemesi için ben genelde öyle yapıyorum.
- Drenaj Kabı Motorun altına koyacağımız ve atık yağı toplayıcı kaptır. Herhangi bir leğen, eski bir tava, plastik bir bidon ,veya kesilmiş bir yağ bidonundan yüksekliği alçak bir drenaj bidonu yapılabilir. Ben bu aralar Metal kek kalıbı kullanıyorum en hoşuma giden kabım bu oldu. Drenaj kabının ölçünün takip edilebilir olması iyi bir şeydir. Motorunuz ne kadar yağ eksiltmiş anlamanızı sağlar. Drenaj kabından tekrar ölçülü bir kaba boşaltarak tam ne kadar yağ çıktığını anlamaya çalışırım. Ya da yaptığınız kaba su bardağıyla doldurarak ölçekler çizebilirsiniz.
Yağ filtresi dışarıdan filtre anahtarıyla sökülen modellerdense kaliteli bir yağ filtresi anahtarı almanız gerekir. Bunun yanı sıra motor bloğu içindeki kağıt filtrelerdense o filtreyi sökebilecek takımlara sahip olmanız gerekebilir. Genellikle allen anahtarlarla açılırlar.
Giriş
Motosiklet sıcaksa
Motosikletimizi park ettik. Muhtemelen bir yoldan geldik ve motosiklet ideal çalışma sıcaklığı olan 90-100 derece civarında çalışıyordu.
Motor bloklarımız ve motosikletlerimizin çoğu parçası alüminyumdur. Alüminyum hem sağlam hem paslanmaz hem de hafif bir materyaldir.
Alüminyum dişler maalesef sıcaklık altında çok kolay zarar görebilirler. Bu yüzden doğru sıkıştırma oranı, sıcaklık , ve doğru yönde çevrilmeye ihtiyaçları vardır. Karter tapasının dişleri sıyrılırsa Sonuçları kötü olur.
Motosikletin sıcak kıvamdan el yakmayacak kadar ılık kıvama geçmesi için biraz zaman veriyoruz. Bunun ideal bir süresi olmaz Küçük motosikletler daha çabuk soğuyorlar ama büyük motorlar büyük hacimleri ve yağ kapasitesi nedeniyle daha geç soğuyorlar diyebilirim. Yinede minimum 30 dakika Maksimum 1.5 saat verebilirim.
Motosiklet soğuksa
Soğuksa da yağın daha akışkan bir hal kazanması için motosikleti biraz ısıtmamız gerekiyor. Hararet göstergesinde 50-60 derece görecek kadar ısıtmanız veya hafif el yakacak bir sıcaklığa ulaşması yeterlidir. Çok ısıtmazsanız sorun olmaz akışkanlığı yavaş olur. Ama fazla ısıtırsanız bu sefer yukarıdaki probleme döneriz.
Diş sıyırırsa ne olur?
Yeni diş açılması gerekir. Çok zor olmasa da meşakkatli bir işlemdir.
Diş sıyrıldığı fark edilmezse ve tapa motosiklet kullanırken açılırsa 1) Yağ yüzünden kaza yaparsınız 2) Yağsızlık yüzünden motoru tamamen bozarsınız.
Motosiklette Ağzı bozulan,Yalama olan Veya Sıkışan Karter Tapasını-vidasını-civatasını Açmak Onarmak
Karter Tapası
Eğer varsa orta sehpa yoksa yan ayak kullanabilirsiniz sorun değil. Motosikletimiz ideal sıcaklığa geldiğine göre Karter tapasını açabiliriz. Motosiklet üzerindeki tüm cıvatalar saat yönünde sıkıştırılır saat yönünün tersine şekilde açılırlar.
İngilizlerin bazı cıvatalarda ters diş takıntısı var çok istisnai bir motosiklete binmiyorsanız dediğim gibidir.
Motosikletin karter tapası motosikletin yan yüzeyindeyse kafa karıştırmıyor ama alt taraftaysa özellikle yeni kullanıcıların kafası karışıyor yön ile ilgili. Hele de tapa biraz sıkışıksa ve hangi yöne çevireceğinizden emin değilseniz işinizi asla sallamasyon şekilde yapmayın.
Bununla ilgili tavsiyelerim
Cırcırlı lokma takımı kullanırsanız ve lokmayı gevşetme yönüne alıp tapayı öyle gevşetme çalışırsanız problem yaşamazsınız. Tek yapmanız gereken ortalama kalite bir lokma takımı edinmek bu arada her motorcunun evinde olması gerektiğini düşünüyorum.
Lokmanız yoksa Motosikletin altına yatın. Yere yatarak gevşetme yönünde açabilirsiniz kafanız karışmaz.
Son olarak yere yatmam. Lokma takımımda yok ama kafam karışıyor diyorsanız. Yukarıdan yaptığınızı düşünelim. Havadan baktığınızda sıkma yönü gevşetir. Gevşetme yönü de sıkar. Çünkü biz tersten bakıyoruz.
Çok basit ama sıklıkla yapılan bir hatadır. O yüzden bu kadar üzerinde durdum.
Boşaltım
Karter tapasını ve karter pulunu bir şekilde açtık ve kenara koyduk motorun altına koyduğumuz drenaj kabı doluyor. Motosikletin yağ dolum kapağını da açabilirsiniz böylelikle akış biraz daha hızlanır. Burada 5-7 dakikalık bir drenaj süresi yeterli oluyor. Ama aceleniz yoksa benim gibi tapayı açıp 30-40dk sonra tekrar başına gelip kapatabilirsiniz böylelikle epeyce süzülmüş olur.
Motoru sağa sola sallayanlar yatıranlar var daha iyi süzülsün diye. Böyle yapınca akıyor mu? Evet akıyor. Ama hiçbir yetkili servis böyle bir işlem yapmıyor sizinde yapmanıza kendinizi yıpranmanıza gerek yok içerisinde kalan 50ml eski yağ yüzünden motorun başına bir şey gelmez. Eğer düşünüyorsanız ve vaktiniz varsa dediğim şekilde 30-40dk civarında bekletmek daha mantıklı olacaktır.
Karter Tapası Pulu Kontrolü
Karter tapası pulu normal pullardan biraz daha farklı conta vazifesi gören bir puldur. Bazı motosikletlerde bakırdan bazılarında yine alüminyumdan yapılır. Kullanım kılavuzlarında periyodik değişim önerilebiliyor ama ortalama bir pul 50-80bin km çok rahat hizmet verebiliyor. Görsel olarak bir sorun görmüyorsanız veya tapayı taktıktan sonra damlatma yapmıyorsa herhangi bir problem olmaz. Pahalı bir şey değildir. Karter pulunuzun çapını ölçerek piyasadan bakır pul v.s tedarik edebilirsiniz. Veya servisten orijinal alabilirsiniz.
Böyle şeyler için bir yedek kenarda bulundurmak mantıklıdır.
Yağ Filtresi varsa?
Boşaltım işlemi devam ederken sökebilirsiniz. Bu arada sıralaması fark etmez ama yağın filtre kısmından yerlere akmasını istemediğimizden önce boşaltım yapmak daha mantıklıdır.
3 tip yağ filtresi var.
Bazı modellerde yağ süzgeci var sökmesi takması oldukça kolay her değişimde temizliği yapılıyor.
Bazılarında yağ süzgeci temizliği sadece debriyaj değişimi gibi ağır bakımlarda yapılıyor.(Örneğin Honda cbf 150)
Gömülü Yağ filtresi Motor bloğunun içinde yağ filtresi haznesi bulunur. Örneğin Honda crf 250 ,bmw f650 serileri
Dış tip yağ filtresi
Dış tip yağ filtresi için özel yağ filtresi anahtarı gerekiyor. Kayışlı , zincir tipi ve çelik olanları var. Kaliteli olanları tercih etmenizde fayda var. Çünkü Kötüler işe yaramıyor. Hele ki en son serviste sıkıldıysa çok sıkı olabiliyor. Filtre anahtarını inanılmaz derecede sıkmanıza gerek yoktur. Dişler tam kapandıktan sonra tatlı sert dediğimiz ufak bir döndürme hareketi yapmanız yeterlidir.
Püf noktası
Yağ filtreleri için genel bir durum var. Özellikle dış tip yağ filtresi içine yağ doldurularak ve conta kısımları yağlanarak takılmalıdır böylelikle contanın zarar görmesi önlenir. Aynı conta yağlama işlemi tüm contalarda geçerlidir.
Karter Tapasını kapatma işlemi
Bu arada bazı tapalar mıknatıslı olurlar. Eğer tapanız mıknatıslıysa mıknatıs üzerinde metal tozları olabilir. Bunları silmeyi unutmayınız.
Sıkma konusuna gelirsek
Sökerken belki yönü şaşırmış olabiliriz sıkıştırmada sorun yaşayacağınızı düşünmüyorum. Yağımızı tahliye ettik. Tapamızın pulunu taktık ve cıvatayı sıkıştırıyoruz. Cıvata’ da diş kalmayacak duruma geldikten dişleri sıyırmayacak yada gevşemeyecek kadar sıkı şekilde kapatıyoruz.
Her kullanım kılavuzunda hangi torkla sıkmanız gerektiği yazar. Titreyen bazı motorlarda daha sert sıkmak gerekebiliyor.
Yağ Dolumu
Yağ dolumuna başlamadan önce varsa yağ filtresi gibi donanımları da takmış olmalıyız.
Taktıysak yağ dolumuna başlayabiliriz.
Motosikletin alabildiği yağ kapasitesini bilmemiz gerekiyor. Küsuratlı ölçüler varsa ölçü kabı gibi nesnelerden faydalanarak dolum yapabilirsiniz.
Fazla koymadığınızdan emin olmanız gerekiyor.
Eser miktarda eksik olması problem değil fakat fazla olması zararlıdır. Yani 50-100 milin peşine düşerken kazayla 50-100 mil daha fazla koymayın.
Ayrıca;
İşlem tamam aklıma gelen başka bir püf nokta yok. Dikkat edilecek temel noktalar karter tapasını doğru şekilde açıp kapatmak ve doğru tür ve miktarda yağ konması.
Keyifli Bakımlar Dilerim
Teşekkür ederiz