Merhabalar dostlar motosikletin soğukta zor çalışmasının veya hiç çalışmamasının sebeplerinden bahsedeceğiz.
Soğuk çalıştırma kavramı havanın soğukluğuyla doğru orantılı olsa da soğuk çalıştırma denen kavram aslında motorun uzun zamandan sonra ilk kez çalıştırılması anlamında da kullanılıyor.
Tabi ki şu bir gerçek hava sıcaklığı düştükçe motosikletin ilk çalışmadaki zorlanma miktarı artıyor. Zaten bende yazıda bunları dikkate alarak ilerleyeceğim. Yani havanın çok soğuk olduğu dönemleri baz alacağız.
“ Cold start” tan beklentimiz nedir?
-Start düğmesine bastığımızda marş motoru hızlı ve tereddüt etmeden sıkışmadan döner.
-Motosiklet maksimum 1-2 saniye içerisinde çalışmaya başlar
-Rölanti devri motosiklet sıcaklığı belirli bir seviyeye artana kadar normalin üzerindedir. Sıcaklık arttıkça aşağıya iner ve eşit olarak çalışır (enjeksiyonlu veya karbüratörlü otomatik jikle donanımına sahip modellerde )
-Söz konusu karbüratörlü bir motosikletse soğuktan daha çok etkilenir. Jikle açtıktan sonra verimli şekilde marş almalıdır.
-Sıvı soğutmalı bir motorsa , motosiklet tamamen ısındıktan sonra radyatördeki soğutma fanı devreye girmelidir. Ve ideal sıcaklığın üzerine çıkmamalıdır.(bu cold start konusuna dahil sayılmaz genel kontrol)
-Motor ısındıktan sonra gaz kelebeğinde birkaç ara gaz verme işlemi yapın sonrasında tereddüt etme gecikme boğulma var mı diye dinleyin. Bunlar Yakıt sistemi bakımının eksik olduğunu gösterir.(Yakıt sistemi derken Ateşleme Yanma enjeksiyon ve temiz havanın toplamı )
Peki Ne istemiyoruz?
Zor ve uzun süren bir ilk çalışma ; Bu konu kirli yakıt sistemine kötü bujilere veya motordaki sıkıştırma sorunları olabileceğinin büyük işaretidir.
-Geri tepme , mavi duman ve özellikle egzoz borusundan çıkan veya her türlü aşırı duman.
-2 Zamanlı bir motosiklet olmadıkça egzoz borusunda yağlı bir birikim oluşmaz
-Egzoz borusunun ucu haricinde ki herhangi bir yerden çıkan egzoz dumanı. (kısacası kaçaklar)
-Herhangi bir yanık kokusu veya olağan dışı koku
-Motorda yüksek sesle tik vurma veya mekanik vuruntu sesleri
-Debriyajla ilgili ayıramama ve sürtünme problemleri
-Yapışkan veya sert gaz kelebeği kontrolleri Takılan gaz kelebeği sorunları
Giriş
Şunu bilmekte fayda var. Bazı motosikletler soğukta diğerlerine göre çok daha iyi çalışabilirler. İlla ki motosikletinizde sorun var anlamına gelmez bunu yorumlayabilmeniz için söylüyorum.
Örnek vermek gerekirse aynı sınıftaki Honda cbf 150 kış mevsimlerinde jiklesiz çok çok zor çalışırken ve çalıştığı ilk dakikalarda stop etme eğilimi gösterirken tvs apachi veya ybr 125 aynı eğilimi çok daha az oranda sergiliyorlar.
Birde şunu eklemekte fayda görüyorum belirli bir motor hacmine sahip motorlar genel olarak diğerlerinden daha kolay çalışıyorlar.
250cc -700cc arası grup gözlemlediğim yaz kış en kolay start alan grup arasında.
Belirli bir cc den sonra yine motor büyüklüğüyle orantılı olarak mekanik kuvvet istekleri ve her yerde aynı oranda yakıt havaya sahip olma isteği motorun zor start almasına sebep oluyor.
1000 küsür cc koca koca harleyler kışın jiklesiz kılını kıpırdatamazlar bu en büyük örneği olabilir.
Motosikletler soğuk havalarda çalışırken neden zorlanırlar?
Motorlar çeşitli nedenlerle soğuk havalarda çalışmakta zorlanabilirler, ancak motosikletinizin yalnızca soğuk havalarda zorluk çektiğini fark ederseniz , bu makale tam olarak size göre. Soğuk havalarda motosikletleri çalıştırmanın daha zor olmasının nedenlerinden bazıları şunlardır.
-Soğuk hava daha yoğundur ve karbüratörlü motosikletlerde Fakir hava/yakıt karışımına neden olurlar.
Bir aküdeki kimyasal reaksiyon düşük sıcaklıklarda daha yavaş gerçekleşir kapasitesinin çok altında çalışırlar. Akünün bu performans düşüklüğü yetmezmiş gibi motorlarda soğukta normal ihtiyaçlarından kat kat fazlasını isteyebilirler.
-Yağlar daha düşük sıcaklıklarda akmazlık gösterirler.
Yani viskozitesi(kalınlığı) artar buda daha fazla sürtünmeye neden olur. Dolayısıyla hem motoru daha fazla sürtünme kuvvetine maruz bırakır hem de marş motorunun daha fazla güç çekmesine sebep olur. (Hem kalınlıktan dolayı zor çalışır hem de enerji sistemini doğrudan etkiler )
Motosiklet temelli Soğukta çalışmama sebepleri ve çözümleri
Karbüratördeki yakıt hava karışımı
Karbüratör kullanan çoğu motosiklette olası en temel sebeptir. Yakıt enjeksiyonlu bir motorda yakıt doğrudan emme manifoltuna enjekte edilene kadar yakıt ve hava birbiriyle temas etmez.
Karbüratör yakıt enjeksiyonundan farklı çalışır. Yakıt ve hava karbüratörün içerisinde harmanlanarak yanma odasına aktarılır.
Soğuk hava sıcak havadan daha yoğundur. Karbüratör hava yoğunluğundaki farklılıkları otomatik olarak algılayamaz. Yaptığı şey karbüratörün aynı hacimdeki havası çekmesinden ibarettir. Ancak hava daha yoğun olduğu için aynı hacimde daha fazla hava molekülü olacaktır.
Artan hava molekülleri hava-yakıt karışımını etkileyecektir ve sonuç olarak motosiklet fakir karışımla çalışmaya çalışacaktır. (oksijen fazla yakıt az )
Jiklenin yaptığı şeyde tam olarak budur. Motosiklete soğuk havalarda daha fazla benzin göndererek hava yoğunluğunu tolere etmektir.
Gaz kelebeğini çevirmekle jikle aynı işi yapmaz. Türkçesi kış mevsimine girmeden jiklenizi tamir ettirin veya doğru çalıştığına emin olun.
Gaz kelebeği hem havayı hem yakıtı artırır. Dolayısıyla yoğun havayla beraber yine fakir karışım olur. Jikle havayı sabit tutup yakıtı artırır..
Motosikletiniz yaz günü bile jiklesiz çalışmıyorsa başka dertleriniz var anlamına gelir.
Karbüratörlü bir motosiklet jikle ile sorunsuzca çalışabilmelidir. Jikleye rağmen randımanlı sonuç almıyorsanız yakıt hava ayarlarınızı ve diyafram gibi parçaları kontrol etmenizde fayda var.
Karbüratör hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak için;
Akü problemleri
Özellikle aküler bizim bozulana kadar fark etmediğimiz ama her gün soğuk havalarla mücadele eden parçalardır. Bir akünün ömrü ortalama 3-8 sene arasındadır. Bu kullanım şekline depolandığı alana motosikletin tesisatına ve sürücüsüne göre değişir.
Akü sorunun belirtileri
-Başlatmaya çalışırken gıcırdama veya tıklama sesi
-Çalışırken marş motoru olması gerekenden çok daha yavaş dönüyor
-Farlar rölantide kararıyor ancak gazı açtığınızda aydınlanıyor
Bu sorunları yaşıyorsanız özellikle de son satırı. Sorun büyük ihtimalle akünüzdendir.
Pilinizi yeni değiştirmiş olabilirsiniz bu sorunun bundan kaynaklanmayacağı anlamına gelmez.
Aküler aşırı soğuk veya aşırı sıcağa maruz bırakıldığında bozulabilirler veya boşalabilirler donabilirler.
Her motorcu aküler hakkında temel bilgilere sahip olmalıdır. Bunu bir teknik bilgiden öte hayatta kalma becerisi olarak düşünün motorun nerede marşa basacağını nerede basmayacağını veya akümüz çok azaldığında son şansını nerede kullanacağını bilmek bize çok şey kazandırır.
Çok güzel bir yaylaya kampa geldiniz. yattınız kalktınız sabah hava 20 derece soğumuş. Motosiklet veya araba marşa basmıyor?
Aşağıda bir akü firmasının paylaştığı grafiği paylaşıyorum;
Solda Sıcaklıklara göre aküden elde edebileceğiniz verim yazıyor. Akü tam dolu olsa bile hava sıfır derece iken aküden ortalama %65 oranında verim alabiliyorsunuz. -18 derece ise %40lara kadar düşebiliyor.
Sağda ise Araç için gerekli marş akım gücü grafiğini görüyorsunuz. 27 derece gereken enerji ile -20 de çalışması için gereken enerji arasında 3.5 kat fark var.
Soğukta hem araç daha fazla enerji istiyor. Hem de akü daha az enerji verebiliyor. Çifte bela.
SOĞUKTA AKÜ TAKVİYESİ SORUNLARI
Dağ başında kaldınız takviye kablosu vs de yanınızda yok.
Çözüm 1) Marşa basmaya çalışmayın. Hava kaç derece olursa olsun öğlene doğru sıcaklık 10-15 derece kadar artacaktır. Hem motor hem akü ısındıktan sonra büyük ihtimalle çalışır kafanız rahat olsun.
Çözüm 2) Eğer ısınmak için ateş yakacaksanız motosikleti ve aküsünü sıcaklık kaynağına motor zarar görmeyecek kadar çok yaklaştırın. Varsa aküye sıcak su torbası bile koyabilirsiniz. fazla sıcaklıkta zararlı ama aşırı soğukla karşı karşıyaysanız mantıklı bir hareket olur)
Çözüm 3) Bu durumla karşı karşıya kalmamak adına eğer bir otele vs gittiyseniz ve motosikletiniz kapıdaysa oda sıcaklığında kapalı bir alan veya kapalı garaj rica edin gerekirse resepsiyona bile sokturun.
Çözüm 4) Hala çalışmıyorsa takviye veya vurdurma seçeneklerine dönün.
İlgili konular;
Motosikletimin Aküsünün Ömrünün Azaldığını Nasıl Anlayabilirim? Aküm Ne zaman bozulacak?
Özellikle takviye konusuna göz atmanızı öneririm hayat kurtarır;
Akü Takviyesi Nasıl yapılır?Püf noktaları nelerdir?Motosiklet ve Arabada Akü takviyesi
Benzin Soğuk havalarda kolayca buharlaşmaz
Bir motosikletin verimli çalışabilmesi için , Yanma odasına giren benzinin buharlaştırılması gerekir.
Soğuk hava benzinin yaz dönemine göre çok daha yavaş buharlaşmasına sebep olur. Bunun en büyük etkisi başlangıç üzerindedir. Çünkü motor soğuktur ve ilk çalıştırma sırasında büyük miktarda yakıt gerekir.
Soğukta Motosikletinizi Nasıl Çalıştırırsınız?
Sorunsuz bir motosiklet bile aşırı soğuk havalarda çok kolay çalışmayabilir. Bir de işin içine biraz yol yorgunluğu ve yıpranma girerse işler biraz daha zorlaşır.
En temel çözüm Motosikletinizin her daim bakımlı olmasıdır. Mekanik ve elektronik ayarları doğru yağı taze bujisi temiz bir motosikletin çalışabilmesi bakımsıza göre kolaydır.
Motosikleti kışın kullansanız da kullanmasanız da kış bakımı denen bir kavram var.
Motosikleti Kışa Hazırlamak Kışın Yatırma Ve Kullanma Püfleri Akü ve Diğer konular
Motosikletiniz ve akünüz aşırı soğukları ve nemi sevmez o yüzden saklama koşulları 20 derece civarında nemsiz bir ortam olursa iyi olur.
Kışın kullanılmıyorsa akünüzü söküp evde saklamanız ve ara ara tampon şarj yapmanız akü sağlığı için çok önemlidir.
Çoğu durumda garajı ısıtma veya sıcak tutma imkanımız pek olmaz. Biz doğalgaz faturasını düşürmek için evde kat kat hırkayla dolaşan bir milletiz.
Yine de uzun bir kış uykusundan çıktıysa veya kış döneminde marşa basmak istiyorsanız aşırı soğuk yerlerde eğer bir kapalı alana sahipseniz bulunduğu küçük ortamı veya kendisini fanlı ısıtıcı veya infrared ısıtıcı gibi ekipmanlarla sıcaklığını arttırırsanız motosikletin marşa basması çok çok daha kolaylaşır.
Motor sıcak olursa;
-Yağın viskozitesi azalır daha akışkan olur
-Akü daha verimli çalışır
-Motorun enerji isteği azalır
-Hava yoğunluğu azalır karbüratör karışımı dengelenir.
-Benzin daha kolay buharlaşır daha verimli yanar.
Eğer akü şarj cihazı takviye gibi ekipmanlarınız yoksa tek atımlık kurşununuz varsa sıcaklığı arttırıp marşa basmak veya en azından gece soğuğunda değil gündüz öğlen güneşinde bir kaç saat dinlendirildikten sonra marşa basmak daha mantıklı olabilir.
Dilerim faydası olmuştur
Keyifli ve bakımlı sürüşler dilerim
Gerçekten çok güzel bir konu olmuş. Umarım herkes motosiklet için sıcak-soğuk kavramını anlamıştır…