Görünüşe göre, ön ve arka frenler bir motosikleti yavaşlatmanın tek yolu değil.

Bu yazıda motosiklet üzerinde motor freni esnasında neler olduğundan bahsedeceğiz. Motosiklet freninin etkilerini paylaşacağım.

Motor freni fren balataları daha uzun dayansın diye yapılan bir olay değildir. Motor freni bir sürüş becerisidir.

Motor Freni Nasıl Çalışır?

Gaz kelebeği açıkken (yani gaz kolu açıkken) , hava ve yakıt karışımı piston tarafından silindire kolayca çekilir.

Gaz kelebeğini kapattığımızda yani gaz kolunu kapattığımızda , piston hala hava çekmeye çalışır , ancak gaz kelebeği plakası kapalıdır.

Bu nedenle piston aslında kapalı bir boruya karşı emiş yapmaya çalışır. Oluşturulan vakum pistona sürtünmeyi yavaşlatır ve bu da arka tekerleği yavaşlatır.

 

Gaz kelebeğini kapattığınızda, karbüratör veya gaz kelebeği gövdesi plakası (Kawasaki H2 motorunun bu resminin sağ üst köşesindeki altın renkli disk) kapanır, ancak piston hala silindire hava çekmeye çalışır.

Ortaya çıkan vakum piston üzerinde sürüklenir ve bu da arka tekerleği yavaşlatır.

Gaz kelebeğini kapattığınızda motor devri ne kadar yüksek olursa, emme o kadar yüksek olur ve dolayısıyla motor frenleme etkisi o kadar büyük olur, yani bir veya iki vites düşürerek motor frenlemesini artırabilirsiniz.

 

Motor frenleme motorunuz için kötü mü?

Kısa cevap verirsek “hayır”. Ama neden endişelendiğinizi biliyorum. Motor freni motorun yüksek devirlenmesine ve bağırmasına neden olur. Ancak motosikletizin redline çizgisine kadar yaklaştığı veya geçtiği seviyeden düşük bir vitese geçirmediğiniz sürece zarar vermez.

Yağlama eksikliği

İlk olarak bazıları motor frenlemesinin yağlama eksikliği nedeniyle hasara neden olabileceğini iddia ediyor.

Gaz kelebeği , yağ pompasını değil , gaz kelebeği valfini kontrol eder. Bu yüzden hala işini yapar ve yağı şanzımana , pistona ,kamplara ve diğer tüm parçalara aktif olarak dağıtılır ,böylece motor frenlemesi sırasında da bol miktarda yağ dolaşır.

Yağ pompası gücünü mekanik olarak alır motorun devriyle doğru orantılıdır Motorun gaz kelebeğiyle veya başka bir şeyle değil.

 

Eğer 2 zamanlı bir motosiklet kullanıyorsanız. Yağlama eksikliği bir endişe olabilir. Ama yakıt hala pilot devreden besleniyor. Ayrıca birkaç dakikalık motor frenleme ile başa çıkmak için üst uçta bol miktarda artık yağ var.

Aslında sorun olabilecek tek senaryo, bir dağdan aşağı inmek gibi birkaç kilometrelik bir inişte hızı korumak için motor frenlemesi olacaktır.

Bunu yapmanız problem olabilir.  2 zamanlı motosikletlerde genellikle Motocross’ta kullanıldığı için kullanan sürücülerimiz bu konuda bilinçli oluyorlar.

 

Şanzıman ve debriyajda aşınma

Pekala , şanzıman veya debriyaj hasarına ne dersiniz? Bunlardan biri motor frenleme sırasında acı çekmeli mi? Hayır, neden yapsınlar ki?

Hem şanzıman  hem de debriyaj tertibatındaki çarklar, motorun tüm gücünü idare edecek şekilde tasarlanmıştır ve eğer tam gaz hızlanmasına dayanabilirlerse, motor frenleme sırasında kesinlikle bu kuvvetin bir kısmını idare edebilirler..

Ne şanzıman dişlileri ne de debriyaj plakaları, kuvvetin hangi yönden geldiğini umursamıyor.

 

Eğer motorda kaydırmalı debriyaj varsa belki devreye fazladan bir o girebilir kısa süreli. Veya kaydırmalı debriyaj yoksa komresyon ve aragaz tepkinizi doğru ayarlamalısınız ki lastik kitlenmeleri yaşanmasın. Yada motor aşırı devirlenmesin. Bunlar sizin ilgilenmeniz gereken konular.

Ama bunların kompresyonla alakası yok sürücülük becerilerinizle alakalı konular.

Doğru vites küçültmeyi bilmekle ilgili konular.

Zararlı olan motor freni değil Hatalı vites küçültme işlemidir

Eğer ki vites değiştirme işlemini doğru düzgün yapamayan birine denk gelirse normal vites küçültmelerinin haricine birde fren yapmak için vites küçültmeler girerse bu tabi ki motora zarar verir.

Ama mesele motor freni değil vites küçültme konusunda hatalar yapan sürücüdür.
Doğru yerde doğru zamanda doğru şekilde vites küçülttükten sonra motor bile vites küçülttüğünüzü hissetmeyebilir.

Hatalı vites küçültme
Şanzımanın tüm dişli sistemlerine ve onlardan önce eksantrik zincirine zarar verir.

Motor freninin Dezavantajı

Motor frenlemesinin en büyük dezavantajı hızınızı düşürmek için kullandığınız tek sistem buysa fren lambalarınızın yanmamasıdır. Bu nedenle arkadaki sürücüler yavaşladığınızı algılayamayabilir. Böyle durumlarda ayna kontrolü ve arkadan gelen varsa ve yoğun fren yapıyorsanız ufak ufak fren lambanızı yakmanızı tavsiye edebilirim.

Motor frenlemesinin Faydaları

Motor frenlemesinin zararlı olmadığını kabullendiysek devam ediyoruz.

Yeni başlayanlar için, frenler yerine yavaşlamak için emme vakumunu kullanmak, fren balatalarınızın ve Disklerinizin dinlendiği anlamına gelir.  Bu küçük bir fayda, ama yine de bir fayda.

Ve muhtemelen motor frenlemesi için en değerli kullanım, uzun inişlerde, vites küçültme ve motor frenlemesinin frenlerinizi aşırı ısınmadan koruyabilmesidir. Bolu dağı gibi yüksek ve uzun inişlerde  sürekli frene basmak Fren sisteminin aşırı ısınmasına ve erken tükenmesine yada daha kötüsü işlevini yerine getiremez hale getirmesine sebep olabilir.

Ve yarışçılar için, motor freni viraj için yavaşlamanın önemli bir parçasıdır apeksten sonra motorun seri devir aralığında olmanızı sağlar.

Herkese keyifli sürüşler dilerim