Merhaba arkadaşlar  bu yazıda suzuki v-strom dl650‘de  kendi başıma gelen bir rölanti sorunundan bahsedeceğim.
Hemde bu problemle uğraşırken edindiğim diğer tecrübeleri olası arıza sebeblerini sizlerle paylaşacağım.
Bu sorun başıma geldiğinde internette fazla kaynak bulamadım.Yani kaynaklar var olmasınada.Arıza şundandır gidin baktırın şeklinde cevaplar daha çok.
Nasıl kontrol edileceğine olması gereken ölçüm sonuçlarına dair bilgiler yok.

Yada baktırdıktan sonra foruma dönüp evet arkadaşlar buna buna baktık sonunda şundan çıktı şöyle hallettik diye bir bilgi paylaşımı yapmıyor.Kendi işini halledip sıyrılı veriyor genelde.

Bu yazının içeriğinde;

• Rölanti Sorunlarının sebebleri
• Arıza tespitlerinin nasıl yapılacağına dair detayla
• Kısa Türkçeleştirilmiş v-strom arıza–belirtileri servis klavuzu yer alacak.
  (Pdf Halinde)

  Giriş
  Benim Motosikletimdeki rölanti sorunu;

  2008 model v-stromum  marşa basıyorum.Otomatik jiklesini güzelce açıyor.Isınıyor jiklesini kapatıyor.Her şey normal motosikletle bir kaç kilometre yaptıktan sonra 1300’lerde olması gereken rölanti devri 1000 devirlere düşüyor.Ama sanki rölanti düşük gibi değilde daha çok silindire yakıt gelmiyormuş gibi.davranışlar sergiliyor.
  Normal süratinde giderken ansızın gaz kesip 10-15saniye kadar gaz yemeyebiliyor.
  Motor boğulurmuşcasına.

İşte böyle bir arızam vardı.
Bende bu arızayı araştırmaya başladım.
Önce Türkiye forumlarındaki benzer arızalar yaşayan arkadaşlarla yazıştım.
Ardından dünya v-strom forumlarına baktım.
Popüler bir kaç cevap aldım.
Aklınız hemen bir arızaya odaklanmasın diye yazı başında arızalar hakkında konuşmamaya dikkat ediyorum.Genel olarak hepsine bakalım.
Arıza Tespiti bazen çok basit düşünebilmeyi bazende çok komplike düşünebilmeyi gerektirir.

Daha önce yine blogumda v-strom kullanım klavuzlarını ve servis klavuzlarını paylaşmıştım.
Servis klavuzumuz 400 küsür sayfa ve tamamen ingilizce.
Bu konuda ve genel olarak ihtiyacımız olabilecek bir kaç sayfasını türkçeye çevirip sizlerle paylaşmak istedim.
Linke tıklayarak pdf sine göz atabilirsiniz.
Suzuki V-strom dl650 Arıza kodları ve Arıza bulma rehberi Türkçe

Buradanda uzun soluklu ingilizce klavuzlara göz atabilirsiniz.
Suzuki V-strom Dl650 Kullanım Klavuzu Ve Bakım Şemaları Pdf
Servis Klavuzundada gördüğünüz üzere Rölanti için olası arızalar;

• Subab–valf temizliği veya ayarlanması(Subab Ayarı)
• Aşınmış subab-valf klavuzları
• Egzantrik Mafsalları yıpranmış
• Arızalı Ateşleme bobini
• Arızalı Krank Pozisyon Sensörü(ckp)
• Arızalı ECM.(Motor beyni)
• Arızalı TP sensor. (tps)
• Dengesiz Gaz kelebeği yada 2.cil gaz kelebeği  TVS (Gaz kelebeği senkronizasyonu)
• Arızalı Yakıt Pompası
• Hasar Görmüş Vakum Hortumları

 • Valf temizliği veya ayarlanması(Subab Ayarı)
Egzoz subabı yakıtı silindire bıraktıktan sonra yakıtın türüne göre yakıt ya sıkıştırılarak ya da buji ile ateşleme yapılarak yakılır ve piston hareketi başlar. Yanma bittikten sonra oluşan gazı silindirden dışarı atmak için devreye egzoz subabı girer. Bu kanallar, yani subablar pistonun hareketine göre açılır ve kapanır. Bu zaman içinde hem yanmak üzere silindire yakıt ihmali hem de yanmış yakıtın gazı silindirden atılır. Subablardaki zamanlamayı da krank milinin dönme hızının yarısı kadar olan kam milindeki ( egzantrik mili ) çıkıntılar sayesinde olur.
Zamanla bunların ayarı bozulabilir fakir karışım veya zengin karışım durumları oluşabilir.Egzostan çiğ yakıt tahliye edilmesine sebeb olabilir.
Motorun gücü azalır sıcaklığı artabilir.Alt devirlerde özellikle çekiş düşer buralardan çok bariz anlarsınız.
(Subab mi Sibob mu Supab mı ? 😀  tdk ya göre doğrusu “Supap” mış.Ama sanayide subab bile değil sibob der ustalarımız.
• Arızalı Ateşleme bobini
Ateşleme bobini bujiye yüksek voltaj yani kıvılcım yaratması için gerekli gerilimi sağlayan elemandır.
Bobinin kablolarını ve çıkıştaki pipo+ buji kablosu olarak adlandırdığımız yüksek gerilim taşıyan tesisatı kontrol ediniz.Buji kablolarında çatlak olması durumunda özellikle yağışlı ve nemli havalarda elektrikte daha çok atlama yapacağından rölanti ve çekiş azalabilir.
Hem bobinin şaselemesini hem yüksek voltaj tesisatını kontrol ediniz.Karanlıkta elektrik atlaması olup olmadığı daha iyi anlaşılır.
Bunların yanı sıra ateşleme bobinide arızalanabilir.

• Arızalı ckp Sensörü
Sadece Sensörlerin sağlamlığını değil sensörlere gelen kabloları ve voltajlarıda kontrol ediniz.
Normalde ekranda arıza lambası yanar ama bazı durumlarda arıza lambası yanmadanda bu tip sorunlar meydana gelebiliyor.
İngilizce Servis Klavuzundan Nasıl Kontrol edileceğini öğrenip sağlamlığını ölçünüz.
Yakında Sensörlerin Sağlamlığını ölçme işlemleri için ufak bir pdf hazırlayacağım.
• Arızalı Ecm ,ecu (Motor beyni)
Bu çok düşük bir ihtimaldir.Ecm ile ecu Aynı şey Yani Akünün hemen ön kısımında bulunan motosikletin beyni.Sıfırının fiyatını sadece tahmin edebilirim dilerim kimsenin başına gelmesin.

• Arızalı TP sensor. (tps)
Gaz kolu pozisyonu sensörü Forumlarda ve arızayı arattığınızda karşınıza çıkan her yolun sonu bu tps sensörüne dayanıyor iyi kötü klavuzu okuduysanız ne işe  yaradığını biliyorsunuz demektir.
Normalde olması gereken aralıklar dışına çıktığında ekranda hata kodu veriyor ama ckp içinde dediğim tps dede hata gibi vermediği durumlarda olabiliyor.
Tps için Kullanıcılar Daha basit çözümler geliştirmişler.
Kontak Açık Motor Kapalı Benzin Pompasıda aktif durumdayken 5-10 defa (bunun bi sayısı yok zararı yok) gaz kolunu sonuna kadar açıp kapatma işlemini yapın.
İçeriden elektronik sesler duyacaksınız.
Motoru çalıştırın.Geçici Süre ile arızasız kullanabiliyorsunuz.Arıza tekrarladıkça kontağı kapatıp Aynı işlemi gerçekleştirin eğer sorun geçici süre için düzeliyorsa sorun tps kaynaklıdır.
Bu işlem illaki sonuç verecek anlamına gelmez.Arızası tps olup bu davranışta düzelmeyedebilir.En doğru sonuç depoyu söküp sensörü ölçmektir.
2 adet tps olduğunu hatırlatmakta fayda var.Aynı ölçüm işlemini sökünce stps içinde yapınız.Stps arızası pek sık rastlanan bir arıza değil.
Stps(2.cil tps)  Stva yi yani 2.cil gaz kelebeği aktuartörünü(motorunu ) kontrol eder.Konumuna bakar. Gerekli düzeltmeleri yapar.Otomatik jikleyi açar kapatır.
Tps ise gaz kolu tepkilerini beyne iletir.
Stps si bozulup yazılım attırıp tamamen devre dışı bırakıp kullanmaya devam eden arkadaşlar olmuş.Hatta dl1000 lerde bazı sınırlamaları ortadan kaldırıyormuş bu stps iptali.(Emisyon normlarını devre dışı bırakıyor)
Arıza Haricinde Tps Ayarı Kaçmışta olabilir arkadaşlar.(Kolay kolay kaçmaz )
Tps Kontrolü Hakkındaki Pdf;
Suzuki V-strom dl650 Tps Sensörü Kontrolü Ve ayarlanması

Tps-stps  sensörü ve tps-stps  sensörlerinin yeri

• Dengesiz Gaz kelebeği yada 2.cil gaz kelebeği(Kelebek Senkron Ayarı)

Fotoğraflarda gaz kelebeklerini görmektesiniz.Hava filtresinin tam altında yer alır.Hava filtresi kutusunu sökmek oldukça kolaydır.
Bu arada motosiklet depo altı çok kirlenmiş bu kısımları gaz yağı ile iyice temizledik.Şuan pırıl pırıl.
Bu kısım benim fazla vakıf olmadığım bölgeleri içeriyor.

 

 

 

 

Bu tarz bir işleme ihtiyacım olmadı.Servis Klavuzuna bakarak detaylarını görebilirsiniz.
Genel olarak tanımlamak gerekirse birden fazla kelebeğe sahip motosikletlerde yapılan bir ayardır. Kelebekler arasındaki düzeni tanımlar.V-strom tarzı uzun yol motorları kolay kolay senkron ayarı ihtiyacı duymazlar.Yinede bunun belirli bir kilometre ömrü yoktur.
En çok hissedilir yanı.Motorun belirli devirlerde eskisine göre daha az performans vermesidir.Özelliklede alt devirlerde hissedilir.
Bu senkron kaçıklığıda düzenli bir stop etme problemine yol açabilir.
Yapması çok zor olmamakla birlikte Düzgün bir servis ve ustayla yapılması tavsiye edilir.
Bu  arada subab-valf sorunlarındada motor çekişten düşer ama ek olarak ses yapabilir.Yinede ikisinide kontrol etmekte fayda var.

 

 

 

 

 

• Arızalı Yakıt Pompası

Yakıt Pompası arası hakkındaki yazım

https://www.endurokan.com/2019/03/14/suzuki-v-strom-dl650-dl1000-benzin-pompasi-sorunlari-asiri-sesli-calisan-benzin-pompasi-motosiklet-benzin-pompasi-nasil-degistirilir/
Yakıt Pompası diyip geçmeyin onlarca parçadan ve birçok teknik aralıktan oluşuyor.
Exproof yani yangın kıvılcım korumalıdır yanıcı ve eritici bir maddenin içinde çalıştığını unutmayın.
Yakıt filtresi
Pompa sağlam filtre tıkalı ise yeterli miktarda yakıt sağlayamayabilir.
Depoyu söküp filtreyi temizlemekte fayda var.Her 50binde bir yakıt filtresi temizlemek oldukça faydalı olurdu.Eski sahibi 50binlerde temizlemiş yakında bende temizleyeceğim.
50bin kilometre demek 250-300km bir benzin aldığımızı düşünsek en az 170-200 defa benzin istasyonundan benzin almak demek.
(Bu arada motorun kendi parası kadarda benzin masrafı yapmışsınız demek sinirim bozuldu)
Yakıt Pompası Basınç regülatörü
Motorun Yakıt tesisatında hep aynı miktarda basınçta tutmaya çalışan organ.Motor çokta yaksa azda yaksa enjektörlerin rahat çalışabilmesi için hep aynı oranda yakıt basıncı ve debisinde tutmaya çalışıyor.
Farkındaysanız Kontağı ve ateşlemeyi açtığınızda 5 saniye kadar benzin pompasının sesini duyarsınız.İşte bu ses benzin pompasının çalışma sesidir basıncı belirli bir seviyeye getirip kendini kapatır.
Yakıt Pompasının Testleri var.Bilmem kaç saniyede şu kadar litre yakıt verebilmeli ve manometre bağlandığında şu basınçta sabit kalmalı şeklinde.Yani yakıt pompası dönüyor çalışıyor işte demek yeterli değil.İllaki yakıt pompasından şüpheleniyorsanız ingilizce servis klavuzundan tüm detaylarıyla nasıl kontrol edileceğine bakabilirsiniz.
Yakıt pompasındada bir elektrik motoru olduğunu unutmayın elbetteki bir ömrü var.Motorun kilometresinden ziyade kaç saat çalıştığı ile alakalıdır ömrüde.

• Hasar Görmüş Vakum Hortumları

Motorun bir yerinden hava alıyorsa bunu yapabilir.yırtık manifolttan vakum hortumlarına kadar bir çok yeri kapsar.Servis Klavuzundan Hava ile ilgili aksamlar tespit edilip gözle elle ve kulakla dikkatlice muayene edilmelidir.
Hava filtresinin yan sanayi olup kutuya tam oturmamasından tutun.bir çok yerden olabilir.

Son Cümleler

Benim motosikletimin arızası tps konusu altında yazıyor okumamış olabilirsiniz..Tps yi ölçtüm.Sağlam görünmesine rağmen çok nadiren arızaya geçtiği için tespit etmesi zor oldu.Tps değişince sorun ortadan kalktı..
Servise götürmesem kafamdan tps arızasını çoktan elemiş başka yerlerle uğraşıyordum iyiki götürmüşüm..
Servisin en büyük avantajı yanında bol bol yedek parça olması şüphelendiği parça olduğunda başka takıp deneme yanılma yöntemiyle daha hızlıca sonuça ulaşması.
O yüzden her ne kadar kendinize güvenseniz veya konuya servisten bile daha vakıf olsanız bile servise yetişemeyebilirsiniz.Günlerce gecelerce uğraşırsınızda adamlar 1 saatte çözer.

Bu konuda bildiklerimi sizlerle paylaşmaya çalıştım.
Dilerim arızanızda veya gelecekte başınıza gelebilecek bir arızada biraz olsun size yol gösterebilir.
İhtiyacınız olmasada bilmenin zararı yok.Yarın birgün sizi yolda kalmaktan kurtarabilir.
Dilerim Faydalı olmuştur.

İyi günler Dilerim.
Atakan Demirtürk