Merhabalar Bu yazımda sizlere mesleğim yüzünden çok karşılaştığım ve internette büyük kirlilik içeren bir konuyu ele alacağım.

Her Kampçının hayali daha doğrusu otel tercih etmeyen hemen hemen her gezginin hayali. Arabasında Teknesinde Karavanında buzdolabı çalıştırmak.

Bu yazımızda

 

• • 12v-24v buzdolaplarının çalışma mantığından soğutma performansından.
    
    
  • Kaç amper aküyle kaç gün çalışabileceğinden ve ne kadar güneş paneli gerektiğinden bahsedeceğiz.
    
    
  • Daha da önemlisi kimlere gerekli kimlere değil bunu detaylandıracağım.

 

Ne demek şimdi bu; Şu demek Senede 3-5 gün kampa gidecek diye 12v buzdolabı almaya değer mi?

• • Buzdolapsız Soğutma Çözümleri Elektriksiz çözümlerden bahsedeceğiz.

 

Çalışma Prensiblerine Göre 12v-24v Buzdolabı çeşitleri

 

Günümüzde Temelde kullanılan 2 çeşit 12v buzdolabı var.

Peltierli(Termo elektrik) 12v-24v Buzdolapları

 

 

 

 

Yukarıda Fotoğrafta gördüğünüz 20 yıllık Mobicool 35litre Modeli Dolabın üst kapağı ve yan çeperleri o kadar kalın ve sağlamdı ki. Bunun gibisi bir daha geçmedi elime.

Bildiğin sandalye gibi üzerine oturuyorduk .

Çok Komik bir özelliği vardı. Üstte fanı görüyorsunuz. Kapağı Açtığınızda Fan kendini kapatıyordu soğuk havayı dışarı kaçırmamak için. Buraya kadar her şey normal çokta güzel.

Ama bunu kapak switch’i ile değil Işık sensörüyle yapmışlar kapağı açınca ışık gelsin kapansın şeklinde. Çok basit ve çok mantıklı.(Gecede olsa dolabın içindekini görmek için eninde sonunda ışık tutacaksınız sonuçta.)

Aşağıda ki Fotoğrafta da gördüğünüz Mobicool q40 Modeli. Daha üst segmenti yok son noktası bu.

 

Termal yalıtım özelliği çok güzel. Ancak soğutma Performansı aynı. Niye paylaştım bunu Piyasadaki paranın alabileceği en iyi peltierli dolapta da durum bu şekilde.

 

 

 

 

12v-24v Gazlı-Kompresörlü (Ekovatlı) Buzdolapları

Çalışma Prensibi Evdeki buzdolaplarıyla aynıdır. Aynı şekilde Kompresör Evoparatör eşanjör bulunur.

Bariz görüldüğü üzere en büyük farkı motorunun 12volt veya 24v doğru akımla çalışacak şekilde tasarlanmasıdır.

Soğukluk açısından ev dolabını aratmazlar. Termostat Ayarıyla oynayarak derin dondurucu gibi kullanılmaya da müsade ederler. Yani Eksi derecelerde de kullanabilirsiniz.

 

Kompresörlü Buzdolapları Ne kadar Elektrik Harcar?

 

Evdeki dolaplar gibi termostat barındırırlar. Kapak açma sıklığına ve litre büyüklüğüne göre enerji sarfiyatları değişiklik gösterir.

12volt ile çalışıyorsa 5Amper
24v ile çalışıyorsa 2.5amper civarında akım çekerler.

 

 

Normal soğutucu(buzdolabı) olarak yani derin dondurucu özelliğini kullanmayarak ayarlandığında

25derece ortam sıcaklığında %30 oranında çalışırlar.
Yani 5Amper Saatlik tüketimi olan bir buzdolabı 5amperin %30 u kadar yani net hesapla 1.5amper saatte tüketir.

24saat x 1.5amper desek 36Amper civarında 24saatlik tüketimi.

Fabrika verisi bu şekilde. Ancak dolabın kapağını açıyoruz Soğuk suyu içip yerine soğuması için ılık su koyuyoruz elbet kullanıyoruz. Yazlık bölgelerde de hava 25 derece değil Gündüzleri 35-40 dereceleri bulabiliyor.

Ev Gibi bir ortam olmadığı için doğrudan dış ortam koşullarına maruz kalıyor. Hatta karavana güneş paneli takıp paneller elektrik üretebilsin diye arabayı güneşe çekiyor ve içeriyi dahada ısıtıyoruz.

 

Kısacası 36Amper olarak değilde günlük 50-60Amper olarak düşünmekte Fayda var.

Güneş Paneli hesabına gelirsek Bu arada yaklaşık 10 yıldır güneş paneli sektöründe çalışıyorum.
İşe matematikle bakıldığında 100watt bir panel saatte 5.7amper üretiyor 8-10saatlik bir güneşlenme süresinde büyük ihtimalle sadece buzdolabı için yeterli olacaktır.
(Karavanda ve teknede yatık açıda olduğu için bu yönden bile bir miktar kayıp var)

Teknelere ve Karavanlara minimum 1 adet 140-165watt civarında panel öneriyoruz.
Tabiki Aydınlatma müzik sistemi su pompası gibi ekstralarıda mevcut karavanların buna rağmen tasaruflu kullanımda iyide bir buzdolabı varsa

1 tane yeterli geliyor. İşin özeti şu Panel pahalı bir şey değil. Düşünmeniz gereken şey panel değil.

Kaliteli aküler ve üst segment bir dolap aldığınızda ciddi paralara çıkabiliyorsunuz.

Panelle ilgili tek bir bakış açım var. Bütçeniz ve koymaya yeriniz varsa koyabildiğiniz kadar çok koyun.

Para harcamak istemiyorsanız 1 tane alır denersiniz Eğer yeterli gelmez ise İlava edilir.
Bu kadar düşünülecek bir şey yok.

 

Güneş Panelsiz Kullanım

 

Binek bir arabamız olsun. Sene de 10-15gün kamp yapıyoruz hepi topu. Güneş paneli uygulayacak halimiz yok.

2Gün için 100Amper civarında ekstra bir akü ile çözülebilir. (Arabanın aküsü haricinde)
2.aküye kablo çekilecek ve araba hareket ederken şarj olacak.

Sabit bir noktada 1 hafta kalıyorsak biraz zor. Öyle arada sırada arabanın marşına basarak toplayamazsınız o kadar enerjiyi. Araba rölantide fazla enerji üretmez. Arabayı jenaratörmüş gibi düşünmeyi bırakın.

1 gün konaklayıp Ertesi gün 3-4saat minimum yol yaparak devam ediyorsanız (Yolda akünün şarj olması bu ritüel buzdolabınızı her gece sabaha kadar çıkartabilir.

Ama 1 saat marşa bastım akü doldu gibi bir sistem mümkün değil.

 

Jenaratör

 

 

Bimden 300-500 liraya jenaratör aldım. Çalıştırayım 3-5 lira benzin yaksın aküleri doldursun bütün gece idare eder.

Kuru-sulu-jel Fark etmez Bu tip aküler Toplam akımlarının 10/1 i hızında dolmak isterler.
-İsteseniz de dolamaz akü kaynar ısınır zarar görebilir

Amonyaklı Absorbe Sistem Buzdolapları -3 sistem Buzdolabı

 

Absorbe sistem buzdolapları Aslında hepinizin bildiği bir buzdolabı türü. Otel odalarındaki minibarlarda çokca kullanılır oldukça sessizdir.

Amonyaklı buzdolabı olarak anılsa da Son 40-50yıldır amonyak kullanılmıyor.
Çevreye Ve insan sağlığına zarar verdiği için yıllar önce amonyak yerine ona yakın seyreltilmiş sıvılar kullanılmaya başlanmış.

 

Kapalı devrede Gazın ısıtılması buharlaştırılması ve yoğuşturulmasının bir döngü halde tekrar etmesinden oluşur. Bu döngü esnasında İçerisi soğutuluyor.

Neden 3 sistemli Buzdolabı deniyor?

Gazın ısıtılması demişken Isıtılan kısıma üreteç deniyor.

3 sistemli denmesinin sebebi
220v ,12v ve Lpg(Tüp) İle çalışabildiği için.

Üreteçi ısıtan resistans 12v’ta 65w çekiyor.(6A) (Resistans değişik değerlerde takılabilir)
Küçük boy tüp ile Ortalama 1 hafta çalışabiliyormuş. Aslında senede 10-15gün tatile çıkanlar için ideal bir özellik.

 

Dezavantajları;

 

• • Kompresörlü gibi eksi derecelere inemezler
  • Kompresörlü kadar hızlı soğutamazlar ama soğuttuktan sonra düşük derece durmaya devam eder.
  • Eğimden hoşlanmıyorlar Düz açıyla durması gerekiyor.
  • Tüp azaldığında geç ateşlemelere sebep verebiliyor.
  • Tüple kullanırken Ortamdaki oksijeni kullanması ve atıl gaz çıkartması da cabası ortamda iyi bir havalandırma gerekiyor.
  • Amonyaklı Dolaplar için Panel hesabı Yapmaya gerek yok genellikle eski karavancılar tüple tercih ediyorlar.
  • Panel hesabı da kompresörlü ile aynı oradan çıkacaktır.

 

 

Avantajları

Tüple çalışabilmesi dışında hiç bir avantaj içermiyor.

 

ALTERNATİF ÇÖZÜMLER

 

220v Mini buzdolabının Outdoor Maksatlı kullanılması

12v Kompresörlü dolaptan farklı olarak Aküden aldığı elektrik 220v’ a yükselten bir invertör vasıtasıyla kullanılır hale gelebilir.
12v küçük boy bir dolap için minimum 600w civarında bir invertör gereklidir.

Üzerindeki etiket değerini veren bir invertör de 600w yeterlidir. Ancak çoğu invertör de etiket şişiriyorlar.600w boyundaki cihaza 2000w yazıyor nasıl oluyorsa.

İnvertörün düğmesi açık olduğu sürece sabit bir harcaması var. Tıpkı standby ev cihazları gibi düşünebilirsiniz. 600w bir cihaz ortalama 12v 0.5amper saatte harcıyor.

Yani günde 12-20Amper sadece devrede kalmak için harcıyor.

Yükseltirken de bir miktar kayıplar olduğunu düşünürsek 12v dolaba göre bir miktar daha fazla harcadığını söyleyebiliriz.

 

160watt civarındaki 2 adet panel tam anlamıyla yeterli geliyor.(150amper veya üzeri bir akü ile)

12v dolaba vereceğiniz 2-3bin lira yerine Fazladan 1 panel alarak telafi edebiliyorsunuz. Eğer Panel koyabileceğiniz yer varsa kesinlikle tavsiye ederim.

220v mini buzdolabı ile ilgili küçük bir korsan bilgi vereyim.
Dondurucu ünitesi de olduğu için Buzluk kısmında gündüzleri buz dondurur ve geceleri dolap kısmına koyarsanız gece akülerin daha az yorulmasını sağlarız buzun verdiği soğukluk sayesinde.

Gündüz zaten panel bol bol çalıştığı için gündüzleri dolap aküyü daha az yoruluyor.

Avantajları

*220v olan herhangi bir minibuzdolabını kullanmanıza olanak sağlıyor böylelikle arıza durumunda yüksek tamir ücretleriyle karşılaşmazsınız.

Dezavantajları

*Dönüştürücü kaybı yüzünden biraz daha fazla enerji sarfiyatı

 

Outdoorun gerçek Efendileri Coolbox Ve Termos Kullanımı

 

Öncelikle Her termos termos değildir. Sapla samanı ayırmak gerek.

Benim gerek motosiklet gerek araba seyahatlerimdeki en vazgeçilmez öğe Termosumdur.

Özellikle kış aylarında motosikletli seyahatlerimin molalarında çay içmek benim afyonum.
Kaç para bir çay ne gerek var termosa?

Abi mola yerlerini sevmiyorum istediğim yerde durabiliyorum. Güzel bir manzara gördün oturup çay içmek istemezmisin.

Bunu geçtim motordan in kaskı çıkar eldiveni çıkar tuvalete git tuvalete giderken aman eşyalarımı çalmasınlar düşünceleri. Yeşillik herhangi bir yerde ihtiyacımı giderip olduğum yere bayılmayı çok seviyorum.

Her yerin çayını sevmiyorum.

Kamp yapıyorum Akşamdan yaptığım çayı termosladığım için sabah kahvaltısında hiç çay derdim olmuyor hemen atıştırıp yoluma çıkabiliyorum.

Sıcak havalardada soğuk içecekler içinde geçerli bu durumlar.

 

Termosta gerçekten adam gibi iş yapan bir kaç marka var. Benim gözümde ise tek marka var oda STANLEY.

Ne kadar süre tutuyor?

Bugün koyduğunuz sıcak suyu yarın sabah aynı saatte sıcak  kullanabiliyorsunuz.(24saat)
Soğuk suyu da aynı şekilde.

 

1 asırı geçen süredir Termos üretiyor. Hangi şehirdı hatırlamıyorum ama Atatürk müzesine gitmiştim. Atatürk’ün eşyaları bölümünde stanley termos kullandığını gördüm.
Çok şaşırmıştım.

Termos Paslanmaz çelik vakumlu tip olduğu için yere düştüğünde kırılacak bir parçası yok. Dolayısıyla bozulmuyor. Yine de tabi paslanmaz çelik içeriden minik minik kaynaklandığı için mümkün olduğunca az darbe almasını tavsiye ediyor üreticiler.

Ömür boyu garantili (Daha önce şahit oldum bir kaç değişime)
Dışarıdan kozmetik bir darbe yoksa Ve sıcaklık kaçırıyorsa koşulsuz değişim yapıyorlar!

Termosumla Gittiğim her yerde bir fotoğrafım var hemen. Kendisi benim yol arkadaşım olarak görüyorum.

Senelerdir 1 litre klasik serim vardı. 1 yıldır da ailemize 1.9 litre klasik serisi katıldı.
Son 10-15yıldır stanley çinde üretim yapıyor.

1.9litreyi Antika pazarından satın almıştım.

Satıcı amca sıcak su koyup getirmiş Canlı olarak çalıştığını gördüğüm için gönül rahatlığı ile aldım.(125tl dedi 110tl ye düştük)
50 yıldan eski olabilir. Direk Amerikada üretilmiş Made in U.S.A Yazıyor.

 

 

Fotoğrafını da paylaşmış olalım. Stanleyin eski adı aladdin’s
Eski modellerin bazılarında aladins stanley bazılarında sadece aladdins yazabiliyor.

 

Çevresinde 30-40 yıl kadar önce hacca gidip gelen varsa aladdins markası bi dönem arabistandan epey gelmişti.(Beni yeni tanımayanlar için 2019 itibari ile 24 yaşındayım. Antika ve eski ürünlere meraklı olduğum için geliyor bu bilgiler)

Fabrika verisi 30 saat civarı soğuk ve sıcak tutar verilerini paylaşıyor.

Özellikle denedim 24er saat arayla denedim 3 gün sonunda sıcak su hala elimi yakıyordu! Nutkum tutuldu eskiler yenilerden daha iyi. Gözümle görmesem asla inanacağım bir veri değil.

Bu arada yenilerde 24-30saat civarında tutuyor. Oda çok ciddi bir süre.

2-3gün gerçekten pek gerekli bir özellik değil. 24saat bile dile kolay geliyor Gerçek yaşamda ciddi bir süre.
Yinede termosuma gözüm gibi bakmadığımı söyleyemeyecek değilim.

Konudan sapmazsak Soğuk su ve sıcak çay ihtiyaçlarınız için termos kesinlikle buzdolabından daha mantıklı.
Stanley 1litre 1.3lt ve 1.9lt en çok tercih edilen modeller
1 lt- 1.3lt 1 kişi için fazlasıyla yetiyor.
2 kişi bile olsa 1.9lt motosiklette hem çok yer kaplıyor hemde ele alındığında gerçekten büyük ve ağır bir model.
1.9lt 2-3 Kişilik genel kullanıma veya seyahatten ziyade keyifin ön plana çıktığı sürekli bir şeyler içilen gezilerde tercih edilebilir.
2-3 motor seyahat ediyorsanız eşit yük paylaşımı sonrasında bir sorun kalmaz.

Şimdi feribotta bir çay 4-5 tl mola yerlerinde en az 3-4tl Ben günde 10 bardak çay içebiliyorum hemen hemen.
10günlük bir turda 200-300tl çay parası?
1200km yol yapar 3-4 şehir daha gezerim o paraya.
Termos başta pahalı gelebilir ama yaptığı işe sağladığı hizmete göre gerçekten para değil.
Benim termoslar parasını onlarca defa üst üste amorti etmiştir şimdiye kadar.

Termoslar hakkında ki yazım

 

https://www.endurokan.com/2021/02/18/termos-kullanimi-hakkinda-her-sey-hangi-termosu-almaliyim/

 

Kamp Buzluğu -Coolbox- Termalkutu

 

Tam olarak türkçe telaffuzu yok sanırım. Buzdolabı özelliği olmayan içine koyduğunuz nesneyi soğuk veya sıcak tutmaya çalışan yalıtımlı kutu.

En Kaba tabiriyle organ mafyası çantası Hani böyle altı kırmızı kapağı beyaz olur.
Yani adam hayatını emanet ediyor bu çantaya sizde biralarınızı emanet edebilirsiniz sanırım.

 

Soğuk kalmasını istediğimiz gıdalardan önce içine bol bol buz atıyoruz.

Rakımızı biramızı neyse gıdamız içine yerleştiriyoruz. Coolboxun kalitesine göre soğuk tutma süresi değişiyor ancak En kötüsü bile 10-12saatten fazla soğuğu absorbe edebiliyor.

Benim gibi kampta soğuk alkol veya meyve sevenler için birebir.
İyi ve litresi yüksek modellerde içindeki buzlarla 3-4 gün kadar buzdolabı serinliğinde idare edebiliyor bu coolboxlar.

Yani 2-3 günlük kamplarınız için 12v buzdolabı diye ağlamanıza gerek yok coolbox fazlasıyla iş görüyor.

Hatta 2-3 gün sonra tekrar buz satın alarak veya alışveriş yaptığınız kasaptan vs rica ederek ücretsiz tedarik edebileceğiniz buzlarla ücretsiz olarak soğukluk sağlayabilirsiniz.

Coolboxta ise tavsiye edebileceğim markalar şöyle

*Amerikan malı igloo gerçekten oldukça güzel.3 güne kadar ben test ettim.

*Sanırım bu işte görüp görebileceğiniz en iyi marka ise yine amerikan malı rubbermaiddir.(Organ mafyası çantaları işte bu marka 🙂 )

*Stanleyde üretiyor ama fazla baskın değil bu konuda ve pek modeli yok.

*Alman-Amerikan  Malı Coleman markası yine oldukça kaliteli

 

40-50-100 litreleri 500-1000tl civarında fiyatlara çıkabiliyor. Yine bir çok açıdan Ülkemizin ekonomisine rağmen diğer alternatifleriyle değerlendirilğin de düşünülebilir ve kendini amorti edebilir ve kullanımı çok basit bir seçenek olarak öne çıkıyor.

Karavanımda olsa 12v buzdolabımda olsa yeri gelir yine coolboxa ihtiyaç duyarım hızlı ve basit bir seyahat esnasında pratikliğiyle öne çıkar.

 

Coolboxlar hakkında ki yazım

Termal Kutu ve Coolboxlar hakkında her şey Ürün Seçimi/Tavsiyesi

https://en.wikipedia.org/wiki/Cooler

Özet

 

12v buzdolaplarını hakkında söyleyebilecek pek bir şeyim kalmadı. Ama senede 3-5 gün kamp yapacak olan arkadaşları umarım vazgeçirebilmişimdir. İnternetteki bilgi kirliliğinden biraz temizlenebilmişlerdir.

Yazının tamamını okuyan arkadaşlarda artık aşağı yukarı neye ihtiyaçları olduğunu zaten çözmüşlerdir.

Yazıyla ilgili düşüncelerinizi veya konuyla ilgili bilgilerinizi benimle ve bu yazıyı okuyan diğer dostlarımızla paylaşmaktan çekinmeyin.

İyi günler dilerim.
Atakan Demirtürk